Co to jest udar mózgu i kiedy występuje?

Udar mózgu to nagłe i miejscowe zaburzenie przepływu krwi w mózgu. Jest bardzo poważnym schorzeniem, nierzadko prowadzącym do trwałej niepełnosprawności, a nawet do śmierci. Kluczowe jest jego szybkie rozpoznanie i szybkie udzielenie pomocy choremu. Niemniej ważna jest specjalistyczna rehabilitacja po udarze już od pierwszej doby po incydencie. Co roku w Polsce 70 tys. osób doznaje udaru mózgu. W zależności od przyczyny może być on niedokrwienny lub krwotoczny.

 

Jak rozpoznać udar?

W łagodzeniu skutków udaru bardzo ważny jest czas, w jakim dojdzie do udzielenia pomocy choremu. Warto zatem znać charakterystyczne dla niego objawy, do których należą:

  • nagłe zaburzenia mowy, bełkotliwa mowa,
  • asymetria twarzy – opadanie kącika ust po jednej stronie,
  • nagłe zaburzenia czucia kończyn po jednej stronie ciała,
  • nagłe osłabienie kończyn jednej ze stron ciała (hemiplegia),
  • nagłe zaburzenia widzenia – charakterystyczne jest tutaj ograniczenie pola widzenia wyłącznie do jednej strony,
  • trudności z chodzeniem i utrzymaniem równowagi.

 

Na czym polega leczenie?

W przypadku udaru niedokrwiennego dochodzi do zatkania naczynia przez skrzep krwi lub blaszkę miażdżycową. Należy więc jak najszybciej podać środki przeciwkrzepliwe. Jeżeli zostaną one podane do 3 godzin istnieją duże szanse na zminimalizowanie objawów neurologicznych. Udar krwotoczne są dużo bardziej niebezpieczne i niosą poważniejsze skutki. Ich leczenie jest też bardziej problematyczne. W przypadku dużych krwiaków, które znacznie zwiększają ciśnienie śródczaszkowe stosuje się zabiegi operacyjne. Niezależnie od rodzaju udaru zwykle dochodzi do obrzęku mózgu. W przypadku braku interwencji medycznej, powstające w czaszce ciśnienie powoduje ucisk na drugą półkulę. Gdy pomoc w dalszym ciągu nie nadchodzi, może dojść do wtórnego urazu pnia mózgu. Jest to struktura odpowiedzialna za podstawowe funkcje życiowe człowieka.

 

Jakie są rokowania pacjenta po udarze?

Stan pacjenta zależny jest przede wszystkim od umiejscowienia i rozległości uszkodzenia oraz szybkości udzielenia pomocy. Już od pierwszych dni ważna jest specjalistyczna rehabilitacja po udarze. Właściwe działanie na samym początku pozwala ograniczyć powstawanie szkodliwych dla pacjenta zjawisk kompensacyjnych. Późniejsze powstawanie przykurczy można ograniczyć już na tym etapie. Dla większości pacjentów najważniejszym celem rehabilitacji jest zdolność chodzenia. Przyjmuje się, że jeśli chory do 4 tygodni jest w stanie siedzieć bez oparcia to jest duża szansa, że w przyszłości będzie samodzielnie chodził. Stąd tak istotne jest intensywna praca fizjoterapeuty bezpośrednio po udarze.

 

Autor: Paweł Grzebień – mgr fizjoterapii, terapeuta Bobath, dyplomowany terapeuta PNF

 

Przeczytaj także:

Najczęstsze błędy w rehabilitacji neurologicznej – kolczasta piłeczka
Rehabilitacja neurologiczna – charakterystyka
Pielęgnacja pacjenta po udarze