Czym zajmuje się rehabilitacja neurologiczna?

W skrócie rehabilitacja neurologiczna stosowana jest u pacjentów, u których doszło do uszkodzenia w obrębie Centralnego Układu Nerwowego. Obejmuje on mózg oraz rdzeń kręgowy. Gdy uszkodzenie dotyczy jednej półkuli mózgu – wówczas mamy do czynienia z hemiplegią (niedowładem połowiczym). Jeśli dojdzie do przerwania rdzenia kręgowego na ogół mamy do czynienia z paraplegią (niedowład lub porażenie kończyn dolnych). Uszkodzenie obu półkul lub pnia mózgu wywołuje najczęściej tetraplegię – niedowład lub porażenie czterokończynowe.

Do najczęstszych schorzeń neurologicznych można zaliczyć:

  • stany po udarze mózgu,
  • SM (stwardnienie rozsiane),
  • stany po operacjach neurochirurgicznych,
  • SLA (stwardnienie zanikowe boczne),
  • stany po urazie pnia mózgu,
  • stany po urazie rdzenia kręgowego,
  • Mózgowe Porażenie Dziecięce.

 

Czym różni się od innych dziedzin rehabilitacji?

W przypadku schorzeń Centralnego Układu Nerwowego musimy mieć świadomość, że głównym problemem nie jest “wykonawca”, czyli mięsień. Głównym problemem jest fakt, że układ nerwowy nie jest go w stanie uruchomić. Naszym działaniem nie powinno być więc izolowane wzmacnianie mięśni, ale wpływanie na plastyczność mózgu lub rdzenia kręgowego. Plastyczność to nic innego jak przeorganizowanie połączeń nerwowych tak, aby wykorzystywane były odpowiednie mięśnie. Dobry fizjoterapeuta neurologiczny wie, że zaburzeniu ulega nie tylko układ wykonawczy (efektorem są mięśnie), ale także aferentny (czuciowy). A bez dobrego czucia w kończynie nie ma mowy o jej prawidłowym ruchu!

 

Dlaczego wymaga ona właściwych specjalistów?

Rehabilitacja neurologiczna wymaga specjalistycznej wiedzy oraz znajomości typowych problemów występujących po uszkodzeniu CUN. Wzmacnianie niewłaściwych partii mięśni, zezwalanie na strategie kompensacyjne może wywołać trudne do odwrócenia negatywne skutki. Nieprawidłowe wzorce ruchowe będą przyczyną m.in. utrudnionego chodu, dużego ryzyka upadków, a w najlepszym razie braku postępów w rehabilitacji. Niewłaściwie prowadzona rehabilitacja może być też powodem bólu, przykurczy czy podwichniętego barku. Trzeba też zdawać sobie sprawę, że schorzenia w obrębie mózgu nie ograniczają się do układu ruchu i czucia. To także szereg ukrytych zaburzeń poznawczych, których występowanie może utrudniać proces powrotu do zdrowia. Fizjoterapeuta prowadzący ćwiczenia powinien być ich świadomy, w przeciwnym razie osiągnięcie jakichkolwiek wyników może być bardzo trudne.

 

Autor: Paweł Grzebień – mgr fizjoterapii, terapeuta Bobath, dyplomowany terapeuta PNF

 

Czytaj także:
Podstawowe błędy w rehabilitacji neurologicznej – cz. 1, kolczasta piłeczka
Udar mózgu – objawy, rehabilitacja po udarze, rokowanie