Co to są metody specjalne?
Rehabilitacja chorego to pojęcie bardzo ogólne
Rehabilitacja to słowo wywodzące się z języka łacińskiego (re – na nowo, habilitatio – sprawny). W dzisiejszych czasach dziedzina ta częściej bywa nazywana fizjoterapią (z ang. physio therapy). Jest to działanie polegające wykorzystujące reaktywność organizmu na bodźce. Fizjoterapia dotyczy przede wszystkim układu ruchu. Zajmuje się zarówno schorzeniami ortopedycznymi, neurologicznymi, jak i dziecięcymi czy geriatrycznymi. Możemy ją z grubsza podzielić na trzy obszary: kinezyterapię, fizykoterapię oraz masaż.
Fizykoterapia wykorzystuje zjawiska występujące w naturze
Należą do nich bodźce elektryczne, pole magnetyczne, ultradźwięki, światło lasera, ciepło, światło widzialne czy promienie UV. Jest relatywnie najtańszą formą terapii (jeśli brać pod uwagę cenę zabiegu), a także bardzo lubianą przez pacjentów – nie wymaga od nich żadnego wysiłku… Niestety jej skuteczność jest bardzo mała, a czasami wręcz żadna. Dlatego firma Reha Expert nie prowadzi zabiegów z tego obszaru.
Masaż – mechaniczna stymulacja mięśni
Znany już od starożytności masaż leczniczy to zespół technik i chwytów terapeuty, mający na celu rozluźnienie lub pobudzenie tkanki mięśniowej pacjenta. Może być wykonywany zarówno na sucho, jak i przy wykorzystaniu oliwki bądź olejków eterycznych. Techniki dobierane są przez masażystę adekwatnie do pacjenta oraz celu masażu. Może nim być zarówno rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni, jak i pobudzenie wiotkiej tkanki mięśniowej. Masaż stanowi doskonałe przygotowanie do technik manualnych, takich jak mobilizacje i manipulacje stawowe, ślizgi, trakcje itp.
Terapia manualna
Aby nasze ruchy były prawidłowe, muszą być one naturalne i ekonomiczne. Układ ruchowy człowieka zbudowany jest z kości połączonych stawami. Tworzy to swego rodzaju łańcuch, w którym elementy stałe połączone są ruchomo. Zablokowanie jednego ogniwa wpływa na cały system. Ograniczenie ruchomości jednego stawu przenosi się na sąsiednie, zmieniając ich biomechanikę. Sprawia to, że ruch przestaje być ekonomiczny i naturalny. Wymaga większego nakładu energii, mięśnie nie pracują już w optymalnych warunkach. Pojawia się zmęczenie, a nawet ból. Zadaniem Terapeuty Manualnego jest zlokalizowanie zablokowania i odtworzenie prawidłowego ruchu. Do najczęściej używanych metod zalicza się: metodę Mulligana, Kaltenborna, Ackermanna, Cyriaxa, McKenzie, a także np. techniki punktów spustowych.
Kinezyterapia – czyli leczenie ruchem
Nazwa kinezyterapia pochodzi od greckiego słowa kinesis, oznaczającego ruch. Traktowany jest on jako lekarstwo, które odpowiednio zaaplikowane wpływa na zmniejszenie dolegliwości pacjenta. Podstawowa klasyczna kinezyterapia przewiduje stosowanie ruchu we wszystkich naturalnych kierunkach wszystkich stawów człowieka. Takie ruchy mają jednak niewiele wspólnego z codziennym funkcjonowaniem. W czynnościach dnia powszedniego bardzo rzadko wykonujemy izolowane ruchy, tylko w jednym kierunku. Poza tym, nasz mózg “nie zna mięśni”. Sięgając np. po szklankę nie są uruchamiane pojedyncze mięśnie, a cały wzorzec ruchowy. Stąd w kinezyterapii pojawiły się metody specjalne, bazujące na naturalnych wzorcach ruchowych człowieka. Najbardziej popularne z nich to: PNF, Bobath, Vojta.
Która metoda jest najlepsza?
Na postawione w ten sposób pytanie nie da się udzielić odpowiedzi. Każda z nich ma swoje niepowtarzalne zalety. Każda też czerpie niektóre elementy z innych metod. Każda ma swoich zwolenników, ale zapewne znajdą się też osoby, które podchodzą do niej z dystansem. Fizjoterapeuta, specjalizujący się w danej dziedzinie – czy będzie to rehabilitacja ortopedyczna czy neurologiczna – powinien znać kilka metod. Może wówczas łączyć ich elementy w zgodzie z własnym doświadczeniem, dostosowując je indywidualnie do pacjenta. Wszystkie metody specjalne mają jednak jedną cechę wspólną. Zarówno mobilizacje i manipulacje stawowe, ślizgi, ćwiczenia PNF czy Bobath łączy jedno: ruch. Ruch – odpowiednio dobrany i właściwie zaaplikowany – potrafi zdecydowanie poprawić stan pacjenta nie niosąc przy tym żadnych skutków ubocznych!
Autor: Paweł Grzebień
Czytaj także:
Masaż
Osteopatia i jej idea
Rehabilitacja neurologiczna – charakterystyka
Leczenie kręgosłupa metodą McKenziego