Choroby układu krążenia, do których zalicza się zawał serca, to jedne z najczęściej występujących dolegliwości zdrowotnych zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna pełni nieocenioną funkcję w procesie odzyskiwania zdrowia przez osoby po zawale serca, lub które przeszły operację kardiochirurgiczną.

Powikłania po zawale serca

Zawał serca jest stanem zagrożenia życia, w którym na skutek długotrwałego niedokrwienia obumierają kardiomiocyty. Rezultatem są zmiany w budowie, a także czynności serca, które staje się mniej wydolne. Pacjent staje się osłabiony, co jest wynikiem obniżenia tolerancji wysiłku organizmu. Rehabilitacja po zawale ma kluczowe znaczenie przede wszystkim dla osób młodych, około 40. roku życia, które wciąż są aktywne zawodowo.

Życie po zawale serca

Zawał można przeżyć, a nawet funkcjonować po nim normalnie jeszcze przez wiele lat. Aby było to możliwe, należy jednak zadbać o swoje zdrowie – unikać forsujących aktywności fizycznych, zmienić dietę na zdrowszą, zredukować do minimum sytuacje stresowe. To między innymi elementy rehabilitacji po zawale, które znacznie zmniejszają ryzyko kolejnego zawału w krótkim czasie.

Co to jest rehabilitacja kardiologiczna?

Prawidłowo prowadzona rehabilitacja kardiologiczna nie tylko pomaga wrócić choremu do sprawności i aktywności, ale też znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia kolejnego zawału lub powtórnej hospitalizacji. Aby działania rehabilitacyjne odniosły pozytywny skutek, konieczne jest zaangażowanie wielu specjalistów, wśród których powinien znaleźć się wykwalifikowany fizjoterapeuta oraz dietetyk i psycholog. Dzięki takiej współpracy pacjent ma zapewnione odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne, plan żywieniowy umożliwiający redukcję masy ciała i wspomagający komponowanie zdrowych posiłków, a także fachowe wsparcie psychologiczne. W przypadku osób starszych dobrym wyborem jest też rehabilitacja geriatryczna, sprzyjająca utrzymaniu ogólnej sprawności organizmu.

Jak przebiega rehabilitacja po zawale?

Szczegółowy plan rehabilitacji kardiologicznej zależy oczywiście od stanu, wieku i kondycji chorego. Zazwyczaj jednak dzieli się on na trzy etapy:

  • Etap pierwszy zaczyna się jeszcze w szpitalu mniej więcej w drugiej dobie po zawale i ma na celu usamodzielnienie pacjenta. Chory wykonuje ćwiczenia oddechowe, jest pionizowany, a następnie zaczyna spacerować i powoli odzyskuje sprawność w zakresie wykonywania podstawowych czynności.
  • Drugi etap to rehabilitacja poszpitalna, która może odbywać się ambulatoryjnie lub stacjonarnie w sanatoriach czy szpitalach uzdrowiskowych. Prowadzona jest pomiędzy 4 a 12 tygodniem po przejściu zawału, a jej celem jest diagnostyka oraz wdrożenie planu specjalnych treningów odbywających się pod kontrolą lekarzy i fizjoterapeutów.
  • Trzeci etap zaczyna się mniej więcej około 6 miesięcy po zawale i ma charakter profilaktyczny. Obejmuje zmianę stylu życia, wyrobienie i utrwalenie prozdrowotnych nawyków oraz rozwijanie aktywności fizycznej. Zastosowanie się do zaleceń lekarzy i fizjoterapeutów to duża szansa na powrót do zdrowia oraz dobre samopoczucie w przyszłości.

Dieta po zawale

Bardzo ważnym elementem rehabilitacji kardiologicznej jest rezygnacja z picia alkoholu i palenia papierosów, a także przejście na lżejszą dietę. Powinna ona zawierać mniej tłuszczów nasyconych, zaś być bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe. W tym celu należy mocno ograniczyć spożywanie czerwonego mięsa, masła, smalcu. Wprowadzić natomiast warto tłuste ryby morskie będące źródłem omega-3, warzywa, a także owoce pełne polifenoli (głównie jagodowe).

Aktywność fizyczna po zawale serca

Odpowiednio zaplanowana rehabilitacja kardiologiczna powinna się rozpoczynać jeszcze na etapie rekonwalescencji pacjenta w szpitalu, i być kontynuowana po wypisie. Po kilku tygodniach, koniecznie po konsultacji z rehabilitantem, można postawić na umiarkowane sporty wytrzymałościowe:

• jazda na rowerze,
• spacery,
• jogging,
• pływanie.

Jednostajny ruch o umiarkowanym natężeniu, czyli tak zwane ćwiczenia cardio, to idealny sposób na to, by poprawić ukrwienie całego organizmu i zwiększyć dotlenienie komórek.